Elektrownia w Zabrzu

Elektrownia w Zabrzu

Elektrownia należy do najstarszych działających tego typu obiektów w Polsce. Jej budowę rozpoczęła w listopadzie 1896 roku spółka Allgemeine Elektrizität Gesellschaft (AEG) w ramach tworzenia systemu zaopatrywania w energię elektryczną odbiorców komunalnych i przemysłowych Górnego Śląska. Taka a nie inna lokalizacja była korzystna z uwagi na bliskość kopalni „produkujących" odpady opałowe w postaci miału węglowego. Nowa Elektrownia wyposażona została w maszyny generujące prąd zmienny (6000 V) zasilający sieć ogólną odbiorców oraz prąd stały (600 V), który zasilał sieć tramwajową. Nowoczesnym rozwiązaniem było zastosowanie sieci kablowej (6000 V), służącej do rozdziału energii. Pierwszy prąd popłynął do odbiorców 21 grudnia 1897 roku.

W 1900 roku Elektrownia w Zabrzu została przejęta przez spółkę Schlesische Elektrizitäts und Gas Aktien Gesellschaft, której akcjonariuszem była spółka AEG. W związku ze stałym wzrostem zapotrzebowania prędko rozpoczęto zakład rozbudowywać. Początkowa moc 280 KW, po zainstalowaniu w 1906 roku pierwszych turbin parowych, wzrosła do 1300 KW.

W trakcie II wojny światowej większa część kadry zarządzającej elektrownią została ewakuowana w głąb Niemiec, jednak pozostała załoga nie przerwała pracy i elektrownia działała. W styczniu 1945 roku zakład przejęły wojska radzieckie, a w maju przekazały go władzom miasta. Elektrownia została prawie w całości zdemontowana i zniszczona. Podczas odbudowy zainstalowano między innymi nowe turbiny firmy Śkoda, które działają do dnia dzisiejszego.

Wprowadzono nowe osiągnięcia technologiczne (automatyka spalania, regulacja temperatury pary przegrzanej, modernizacja elektrofiltrów). W latach 80-tych, w ramach kolejnych unowocześnień zaczęto przystosowywać zakład do pracy ciepłowniczej. Od momentu zakończenia prac zmieniła się nazwa z Elektrowni na Elektrownię i Elektrociepłownię Zabrze.

Na własność Państwa Polskiego EC Zabrze przeszła na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz.U.R.P. Nr 3, poz. 17) oraz orzeczenia Nr 1 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 16 czerwca 1947 roku o przejściu przedsiębiorstw na własność Państwa, jako jedno z przedsiębiorstw Schlesische Elektrizitäts und Gas Aktien Gesellschaft. W dniu 31 grudnia 1952 r., na mocy Zarządzenia nr O/56 Ministra Energetyki zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe Elektrownia Zabrze, które po połączeniu z innymi przedsiębiorstwami podległymi Zarządowi Energetycznemu Okręgu Południowego, od 1958 roku funkcjonowało jako zakład w strukturze przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą: „Zakłady Energetyczne Okręgu Południowego”.

W roku 1953 dobudowano nową część głównej hali, pochodzącej z 1910 roku. W roku 1985 Elektrownia Zabrze została przejęta przez przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą „Południowy Okręg Energetyczny” z siedzibą w Katowicach, a od 1989 roku stanowiła część „Zespołu Elektrociepłowni Katowice”.
W dniu 1 lipca 1990 r., na mocy Zarządzenia Ministra Przemysłu, w wyniku podziału „Zespołu” utworzone zostało przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Elektrownia „Zabrze”, które następnie w 1993 roku zostało przekształcone w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa o nazwie Elektrociepłownia Zabrze Spółka Akcyjna.