Fortyfikacje
bastionowe
Zamek
w Wiśniczu
Budowę murowanego
zamku rozpoczęli Kmitowie, w posiadaniu których znajdował się Wiśnicz
prawdopodobnie już w XV wieku. Ostatni z rodu , marszałek wielki
koronny Piotr Kmita przebudował go rozbudowując część mieszkalną.
W 1593 roku Wiśnicz zakupił Sebastian Lubomirski i w posiadaniu tej
rodziny (z krótkimi przerwami) dobra znajdowały się do 1945 roku.
Dzisiejszy kształt zamek zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w
latach 1615–1621 przez Stanisława
Lubomirskiego wg projektu Macieja Trapoli. Ten sam architekt
zaprojektował również w latach 1621–1631
położony nieopodal ufortyfikowany kościół i klasztor karmelitów. |
plan
Wiśnicza z 1696 roku Arx Wischnizensis munitissima et Monasterium...
MDCLV, Erik Dahlbergh
Fortyfikacje
bastionowe wykazują cechy systemu starowłoskiego (rozwarte kąty
bastionowe, długie kurtyny, strzelnice w barkach). Wzniesiono je na
planie regularnego pięcioboku, trzy z kamiennych bastionów mają poniżej
poziomu dziedzińca kazamaty ze strzelnicami umieszczonymi w barkach.
Powyżej kazamat znajdowały się platformy strzelnicze osłonięte
przedpiersiami |
Zamek należy do typu tzw „palazzo
in fortezza”. Wzorcowym przykładem
takiej nowożytnej
zamiejskiej rezydencji pałacowej połączonej z bastionowymi
fortyfikacjami jest Palazzo Farnese w miejscowości
Caprarola –
pałac w stylu późnego renesansu powstały w latach 1547–1559 wg
projektu G.B. Vignoli dla A. Farnese. Wybudowany został na planie
regularnego pięcioboku, z wewnętrznym okrągłym dziedzińcem arkadowym
i cokołem o zarysie bastionowej fortyfikacji, z dekoracją malarską i
stiukową Taddeo i Federico Zuccarich. Caprarola stała się
inspiracją dla wielu później wzniesionych obiektów, również w Polsce |
Ten kształt pięcioboku fortyfikacji w Wiśniczu nadal jest
wyraźnie widoczny.
Po przebudowie
zamku trzykondygnacyjna część mieszkalna otrzymała niewielki wewnętrzny
dziedziniec z piętrową arkadową loggią, narożne wieże podwyższono,
nową wieżę postawiono obok bramy, a przy starej wieży czworobocznej
wzniesiono zwieńczoną kopułą kaplicę zamkową.
Zamek mocno ucierpiał podczas szwedzkiego „potopu”, ale nadał jego bryła robi ogromne wrażenie, natomiast w większości
odnowione wnętrza wnętrza czekają na wypełnienie ciekawymi ekspozycjami.
Prezentowane obecnie są bardzo nierówne i niekiedy niestety dość
przypadkowe.. |
|