Cmentarz założony został w drugiej połowie
1871 roku na parceli podarowanej Gminie przez księcia Guido Henckel
von Donnersmarck w północno-wschodniej dzielnicy miasta, nazywanej dawniej
„Małe Zabrze”, a jeszcze wcześniej –
„Kolonia na
Piaskach”. (popularna nazwa
„Zandka”).
Kształt cmentarza przypomina literę
„L”. Został założony w
czterech etapach i obecnie jego całkowita powierzchnia wynosi ponad 1 hektar. W
obrębie cmentarza znajduje się 266 drzew 13 gatunków. Najliczniejszą grupę
stanowią grochodrzewy, którymi została obsadzona główna aleja
cmentarna.
Wyjątkowy charakter cmentarza bierze się stąd, że obok siebie
występują tradycyjne skromne macewy i monumentalne pomniki
nagrobne. Zachowało się 671 nagrobków –
najokazalsze powstały w ostatnich latach XIX i na początku XX w.,
wśród nich na plan pierwszy wysuwa się grobowiec rodziny Maxa Jechiela Böhma (1901 r.).
Pochówki na cmentarzu odbywały się od 1872 r. do 1954r.
Układ przestrzenny zachowanych zabytków nie uległ
przemieszczeniu. Wyjątek stanowi tylko grupa kilkunastu połamanych tablic
epitafijnych, złożonych na jedno miejsce, zwane
„ścianą płaczu”
(z hebr. Ha-kotel ha Ma-aravi). Miejsce to znajduje się przy jednym z przyściennych
monumentalnych pomników rodziny Zimmermann.
|
