Mechowo

 

 

   Pierwsze wzmianki o pochodzą z XIII wieku. Była to wieś rycerska (Radzisław z Darżlubia), w roku 1300 Mechowo stało się własnością cystersów oliwskich aż do 1772, kiedy to znalazło się w zaborze pruskim. W roku 1919 ponownie znalazło się w granicach Polski. Zabytkowy układ wsi wpisany został do rejestru zabytków - wieś znajduje się na tzw. szlaku cysterskim.

   Osobliwością miejscowości są Groty Mechowskie. Jest to najmniejsza podziemna trasa turystyczna w Polsce, za to jedyna tego typu jaskinia na całym Niżu Europejskim, powstała w okresie najmłodszego zlodowacenia. Grota ma 16 metrów szerokości, nieco ponad metr wysokości i ciągnie się w głąb na ok. 30 metrów. Została odkryta przypadkowo w 1818 roku i była kilkakrotnie zasypywana i odsłaniana. Najnowsze badania jaskini przy pomocy nowoczesnych urządzeń geologicznych pokazują, że strop komory głównej zbudowany z piaskowca grozi osypywaniem, stąd najpiękniejsza końcowa izba – z sercem ociekającym roztworem minerałów, mieniącym się wszystkimi barwami – jest dostępna tylko dla speolologów. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   Istniejący obecnie kościół o konstrukcji szkieletowej jest już trzecią świątynią z kolei w tym miejscu. Pierwsza spłonęła w roku 1583. Drugą o której wiadomo jedynie, że była z pruskiego muru rozebrano by mógł stanąć obecny kościół, którego fundatorem był Jacek Rybiński – opat oliwski w roku 1742. Kościół parafialny pierwotnie był p.w. Podwyższenia Krzyża Św. obecnie p. w. św. św. Jakuba St. i Mikołaja. Około roku 1771 odnowiono wieżę z elewacją zachodnią. Z roku 1882 pochodzi podmurówka ścian nad fundamentem, a w 1916 r. odnowiono wieżę i gonty zastąpiono dachówką. Kolejnej renowacji dokonano przed rokiem 1979.   

   Kościół usytuowany jest wzniesieniu otoczonym murem kamienno-ceglanym. Budynek o konstrukcji szkieletowej posiada wypełnienia murowane z cegły i otynkowane, na fundamencie z ociosanych głazów narzutowych. Jest on jednonawowy z wydzielonym nieco cięższym i niższym trójbocznie zamkniętym prezbiterium, przy którym od północnej strony znajduje się zakrystia. W przęśle zachodnim wbudowana jest do wnętrza wieża, mieszcząca w przyziemiu kruchtę. Druga kruchta przy nawie od południowej strony. Wnętrze nakryte silnie spłaszczonym, pozornym sklepieniem kolebkowym. W tęczy o łuku odcinkowym znajduje się fazowana belka na dwóch ozdobnych wspornikach, a na niej umiejscowiony jest krucyfiks barokowy z poł. w. XVIII. Okna i wejścia zamknięte są odcinkami łuku, ponadto w przęśle zach. okulusy. Chór muzyczny wsparty na dwóch słupach, z parapetem występującym trójbocznie w części środkowej, dzielonym płycinami z ozdobnie wycinaną listwą u dołu. W wejściach do kruchty południowej i zakrystii drzwi klepkowe, ćwiekowane, w tych ostatnich barokowy zamek, zapewne z czasu budowy. W pn-zach narożu zakrystii kaptur kominka, półokrągły, przechodzący ku górze w formę cylindryczną, z gzymsami i profilami. Na zewnątrz dolna część elewacji, nad kamiennym cokołem, licowana cegłą (1882), wyżej konstrukcja drewniana o układzie prostokątów, miejscami urozmaicona skośnymi belkami; elewacja zachodnia oszalowana deskami. W elewacji wsch. prezbiterium wnęka przesklepiona odcinkiem łuku. Gzymsy koronujące drewniane, profilowane szczyty obwiedzione deskami. Dachy dwuspadowe, nad prezbiterium od wsch. trójpołaciowy, nad zakrystią pulpitowy; kryte dachówką. Przy wsch. szczycie nawy kwadratowa wieżyczka na sygnaturkę, podbita blachą. Nad zach. częścią nawy nadbudowana czworoboczna wieża z puklastym zadaszeniem i ośmioboczną ślepą latarnią, oszalowana, nakryta dzwonowym hełmem pokrytym dachówką, na którym chorągiewka z datą 1916. Na jednej z belek konstrukcji data 1771, zapewne odnosząca się do wzniesienia wieży. Ołtarz główny jest dziełem wczesnobarokowym z ok. 1640 roku. Został on przemalowany przez Lugarda z Glatz (Kłodzko) w 1865 roku, konserwowany natomiast był przez Barbarę Szczypiorską w latach 1965-1966. Ołtarz posiada dekorację snycerską chrząstkowo-małżowinową, ujęty korynckimi kolumnami i uchami. Kolumny oplecione są winną latoroślą, z maskami w kiściach owoców na dolnej części trzonów i popiersiami aniołów trzymających kartusze na podstawach kolumn, dźwigających fragmenty belkowania i woluty przerwanego naczółka, w uchach półpostacie aniołów; konchowe nisze, w których rzeźby św. św. Jakuba Starszego i Jana Ewangelisty. W polu głównym Koronacja NMP (przemalowany być może warsztat Bartłomieja Strobla), w dolnej strefie apostołowie i trzy niewiasty w strojach dworskich wokół pustego sarkofagu, w górnej scena koronacji, nawiązująca także do kompozycji o tym temacie Hermana Hana; w zwieńczeniu obraz Chrustusa jako Fons Vitae (zwany też Siedem Sakramentów Św.) będący uproszczoną repliką pelplińskiego pierwowzoru.                

   Ołtarze boczne usytuowane przy tęczy, późnobarokowe z ok. 1742 roku, z ornamentyką późnobarokową akantowo-kwiatową i dorobioną w stylu rokoka, ujęte korynckimi kolumnami, ażurowymi uchami oraz walutowymi spływami w zwieńczeniu, w lewym zwieńczeniu rzeźby św. św. Katarzyny i Barbary, dwa putta oraz hierogram Maria w glorii; obrazy: w polu głównym św. Józef z Dzieciątkiem (w. XX), w zwieńczeniu św. Roch (w. XX). W prawym zwieńczeniu rzeźby św. św. Bernarda i Benedykta, dwóch puttów oraz litery IHS w glorii; obrazy: w polu środkowym św. Pielgrzym koniec wieku XIX, w zwieńczeniu Matka Boska z Dzieciątkiem (w. XX). 

   Przy pn. ścianie nawy znajduje się jeszcze jeden ołtarz, wczesnobarokowy 1630-1640, stiukowy, częściowo przekształcany w XIX wieku, z parą kanelowanych kolumn i uchami małżowinowymi z główkami aniołków, gipsowym wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej w polu środkowym oraz płaskorzeźbionym popiersiem Boga Ojca w uszatym obramieniu z rzeźbami dwóch zakonników 2  poł. w. XVIII, w zwieńczeniu. Ambona barokowa 2. poł. w. XVII; korpus rozczłonkowany kolumienkami i płycinami z mal. postaciami czterech ewangelistów, w płycinie parapetu schodów Chrystus dźwigający krzyż, w zaplecku Chrystus Dobry Pasterz, przemalowane. Chrzcielnica barokowa w. XVIII, z rzeźbą św. Jana Chrzciciela na pokrywie i współczesną ośmioboczną misą cynową. Kropielnica kamienna w. XVII-XVIII, z płaskorzeźbionym krzyżem w glorii. Ławy i balustrada komunijna przed ołtarzem głównym w. XVIII. Dzwon odlany 1572 przez Hansa Barnstropa, z imionami fundatorów i dwiema plakietkami z Matką Boską z Dzieciątkiem. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   We wsi znajduje się kilka innych budynków o konstrukcji szkieletowej.

 

 

 

Materiały źródłowe:

 

www.mechowo.pl

wikipedia

 

Zdjęcia współczesne:

 

 

www.malanowicz.eu Moje pasje Fotografia Misteria