Tadeusz Niedzielski  (1889–1953)

 

 

POWRÓT

 

 

    

        Urodził się 22 listopada 1889 roku w powiecie będzińskim jako syn Stanisława 

        i Ksawery z domu Zielińskiej (brała udział w powstaniu 1863)

 

 

I żona – Halina Meisner

(1917 ? 1922 ?)

 

Halina Meisner ...1937

 

syn Tadeusz 19181944

nauczycielka w  szkole w Gołotczyżnie, zmarła na raka w 1937 roku, pochowana jest na cmentarzu  ewangelicko- reformowanym w Warszawie [1]

Tadeusz był dowódcą kompanii AK w Łowickim, rozstrzelany na Pawiaku 24.5.1944 * Tablica pamiątkowa jest na cmentarzu ew. obok grobu babki Marii Meisner [12]

 

II żona – Maria Malanowicz

(1922 ? – 1928 ?)

 

 

 

 

 

 

Maria Malanowicz 18991943

...

III żona Regina

(1928 ? 1953)

Regina ...1972

syn Stanisław

...

 

        Zmarł prześladowany przez reżim stalinowski w dniu 19 marca 1953 r. 

        Pochowany jest na cmentarzu w Gałkówku obok matki i trzeciej żony Reginy 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   Tadeusz Niedzielski ukończył pięć klas szkoły przemysłowo-rękodzielniczej w Łodzi, w 1906–1908 szkołę handlową kupiectwa polskiego, studia rolnicze na UJ (pierwszy rok), Wyższe Kursy Rolnicze w Warszawie (dyplom 1912), kursy komisarzy agrarnych (1916), Warszawską Szkołę Dramatyczną (dyplom 1922). 

   Początkowo pracował w Tow. Rolniczym w Humaniu, 1912–1914 administrator prywatnych majątków ziemskich, od 1914 instruktor i kierownik kółek rolniczych oraz redaktor „Poradnika Kółek i Stowarzyszeń Rolniczych". Podczas I wojny światowej, w 1915 współorganizator Straży Obywatelskiej m. Warszawy, 1915–1916 asystent katedry uprawy roli i organizacji gospodarstw Wyższej Szkoły Rolniczej w Warszawie. W 1918 przebywał na Wileńszczyźnie, gdzie współorganizował i był członkiem ZG SL „Odrodzenie", członkiem Rady Narodowej i redaktorem „Gazety Ludowej". Od 1919 instruktor kół młodzieży i kółek rolniczych przy Centralnym Tow. Rolniczym, następnie instruktor i członek władz Centralnego Związku Kółek Rolniczych, inspektor rolnictwa w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W 1919–1924 członek zarządu Tow. Popierania Przemysłu Ludowego, 1920–1924 członek władz i sekretarz generalny ZS. Członek Rady Nadzorczej Państwowego Banku Rolnego. Współorganizator Opiniodawczej Komisji Rolnej przy Prezydium Rady Ministrów, przewodniczący komisji oświatowej Państwowej Rady Rolniczej, członek Rady Spożywców przy MSW. 

 

 

 

   Prezes Związku Teatrów Ludowych, członek prezydium Centralnego Zw. Kółek Rolniczych i Centralnego ZMW, członek Głównej Komisji Radiowej Rolnej przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa. W okresie międzywojennym właściciel gospodarstwa rolnego w Gałkówku na Polesiu, gdzie był prezesem spółki wodnej i kółka rolniczego. Politycznie związany z PSL„W" – 1921–1923 członek ZG, w I 1926 wydalony ze stronnictwa wstąpił do SCh, następnie sympatyk BBWR. Mandat uzyskał z listy państwowej nr 3 (PSL „W" i „Lewica Ludowa")

członek ZPSL (sekretarz, członek Komisji Parlamentarnej, w 1925 wiceprezes), od 1926 klubu SCh (skarbnik)

pracował w komisjach: morskiej, przem.-handlowej, reform rolnych, rolnej. W IV 1923 wybrany do specjalnej komisji dla zbadania produkcji i cen węgla.

Odznaczony Medalem Niepodległości (1937), Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Publikował artykuły w „Gazecie Ludowej" i „Wyzwoleniu".  

 

 

 

 

 

 

 

 

   Jak wspomina pan Stanisław Niedzielski: 

...W czasie działań wojennych w 1940 r. zostaliśmy wysiedleni z Gałkówka, który znalazł się w Krainie Warty. Majątek został zasiedlony przez Niemców. Po powrocie w 1945 r. zastaliśmy ograbiony dworek, a cała bogata dokumentacja (zdjęcia, recenzje i inne pamiątki) uległy zniszczeniu. Jedyną pamiątką jaka pozostała był krzak białego bzu, który (według przekazu rodzinnego) był darem od Stefana Żeromskiego osobiście zasadzonym przez Marię. Część pamiątek jaka pozostała po wysiedleniu spłonęła w czasie Powstania Warszawskiego...." 

 

...Maria Malanowicz-Niedzielska była drugą żoną mojego Ojca-posła II Rzeczypospolitej z Wyzwolenia". Ojciec zajmował szereg wysokich stanowisk. W naszym majątku w Gałkówku koło Łodzi w ogrodzie był posadzony krzak białego bzu jaki otrzymała Maria na premierze Przepióreczki" od Stefana Żeromskiego. Gałązkę tego bzu miałem na maturze by przyniosła mi natchnienie. Zdjęcie Marii Malanowicz jakie posiadałem przesłałem do Teatru Narodowego..." 

Aleksander Szycht Koniec świata przedwojennych komediantów" komentarz z 7.3.2009

 

Nieistniejący już dworek 
w Gałkówku-Parceli

 

 

 

 

Wybudowany w 1793 r., kupiony przez 
T. Niedzielskiego w 1920 r. po parcelacji majoratu rosyjskiego. 

 

 

 

Maria Malanowicz-Niedzielska brała czynny udział w staraniach o uwolnienie Tadeusza za bardzo wysoką łapówkę. Jej głęboko zakonspirowana działalność jako agentki kontrwywiadu AK i praca w barze „Za kotarą” umożliwiały takie załatwienie sprawy. Niestety jej przypadkowa, tragiczna śmierć przesądziły definitywnie o losie Tadeusza.

 

 

 

 

http://libr.sejm.gov.pl/bibl/   dostęp 1.3.2013

 

Bibliografia:  T. i W. Rzepeccy, Sejm i Senat 1922-27, s. 358 (fot.), 380, 464, 466, 470; A. Bełcikowska, Przewodnik, 1925, s. 44, 74, 78, 79; Skład Sejmu 1923, s. 24, 41, 59; Komisje Sejmu 1923, s. 4, 11; Skład Sejmu 1925, s. 24, 40, 41, 59; Parlament RP, 1928, s. 234-235, fot. tabl. XXI; Skorowidz Sejmu 1922-27, s. 434; Stenogramy Sejmu: 17 IV 1923 (33/19); "MP": 6 X 1922, nr 227, 4 XII 1922, nr 276;

CAW: akta Medalu Niepodległości (MN 21 IV 1937, fot.), akta personalne (nr 1888)

S. Giza, Władze naczelne, 1965, s. 391; Kto był kim, 1994, s. 377 (fot., oprac. J. Hampel).  

 

[1] St. Werner; Korzenie, str.114-116

[2] W. Bartoszewski; Warszawski pierścień śmierci, str.403

 

Serdeczne podziękowania dla pana Stanisława Niedzielskiego za nadesłane materiały i informacje !!