Cystersi są gałęzią zakonu Benedyktynów, która pragnąc przywrócenia pierwotnej surowości życia zakonnego i powrotu do zasady ORA ET LABORA (módl się i pracuj), opuściła w 1098 roku macierzysty klasztor i osiadła w odludnym miejscu zwanym Cîteaux, po łacinie Cistertium. W XII w. Cystersi byli najbardziej dynamicznym zgromadzeniem zakonnym zachodniego chrześcijaństwa. Swą popularność zawdzięczali ukróceniu ostentacji w liturgii i sztuce sakralnej, nakazowi własnej pracy fizycznej, ograniczeniu związków ze światem świeckim, upowszechnianiu nowoczesnych form gospodarki. Zakon Cystersów łączył autonomię poszczególnych opactw z centralizmem. Konwenty nie podlegały władzy biskupów i lokalnych feudałów. Nowo zakładane klasztory powiązane były z macierzystymi, tworząc zhierarchizowany łańcuch sięgający do pierwszych opactw burgundzkich. Struktura ta, obejmująca całą łacińską Europę, sprzyjała transferowi idei oraz technicznych i organizacyjnych innowacji.

   Na ziemie piastowskie Cystersi przybyli po roku 1140 w związku z fundacją klasztoru w Jędrzejowie. Szczególne znaczenie zyskali na Śląsku, gdzie stali się ulubionym zgromadzeniem lokalnych książąt. Świadectwem ścisłych związków szarych mnichów ze śląskimi domami książęcymi są nekropolie Piastów w Lubiążu, Krzeszowie i Henrykowie. Górnośląskie opactwa w Rudach Wielkich i Jemielnicy, powstałe już po połowie XIII w., powiązane były filiacyjnie z Jędrzejowem. Najstarszy dokument dotyczący konwentu w Rudach pochodzi z roku 1258, możliwe jednak, że fundacja nastąpiła już w roku 1252. Wątpliwości nie budzi osoba fundatora. Był nim książę Władysław Opolski wywodzący się z górnośląskiej linii Piastów, któremu klasztor zawdzięczał swą pierwszą nazwę – Wladislaw. 

   Na podstawie aktu założycielskiego księcia opolskiego Władysława z dnia 21. października 1258 roku, klasztor w Rudach otrzymał oprócz kilku wsi również duży las Boyczow (Częściej spotyka się pisownię Boycov). Pierwszy opat klasztoru, Piotr I (1258–1274), zwrócił się do wojewody opolskiego Mrocko v. Pogarell z prośbą, żeby ten wydzielił 100 dużych łanów tego lasu na prawie niemieckim.

   Dokument lokacyjny z 1283 roku wymienia nazwę Scuenewalde. Ta nazwa oraz nazwa Schönwald były używane równolegle w aktach i księgach kościelnych do początku XIX wieku. Nazwa Boycou / Boycov pojawia się w po raz pierwszy w dokumencie z roku 1263. Jest więc starsza jak nazwa Scuenewalde, którą wzmiankowano pierwszy raz w roku 1283, jednak nie oznaczała miejscowości. Prawdopodobne jest jednak, że wcześniej istniał tu przysiółek o tej nazwie o trzynastowiecznym rodowodzie, którego założycielem był książę lub rycerz. (Analogiczna sytuacja występowała w przypadku Stodół i Zwonowic). W takiej sytuacji nazwa mogła być nazwą patronimiczną.

   Już w akcie nadania z 1269 roku, w Scuenewalde ustanowiono kościół, a jako parafia miejscowość odnotowana jest w wykazie świętopietrza z 1447 roku. Nie znamy wyglądu najstarszego kościoła, nie wiemy czy była to świątynia drewniana czy murowana. Protokół z 1679 roku mówi, że kościół został zbudowany w 1518 roku i poświęcony chwale Narodzin Najświętszej Marii Panny (i tak pozostało przez wieki do dzisiaj). Ten stary kościół miał „…40 łokci długości, 17 łokci szerokości, 7 okien, dwoje drzwi i kamienną posadzkę.” Sklepienie wspierało się na sześciu kolumnach. Wnętrze było ozdobione malowidłami, ambona i 3 ołtarze były rzeźbione i złocone. Na ołtarzu głównym znajdowały się naturalnej wielkości figury Matki Boskiej, św. Barbary i św. Katarzyny, ołtarz północny zdobiła scena Ukrzyżowania, a południowy obraz św. Magdaleny. Dach nawy kryty był gontem, a prezbiterium dachówkami. W niewielkim oddaleniu od kościoła stała drewniana dzwonnica z 1679 roku z dwoma dzwonami. Trzeci dzwon, najstarszy – z 1587 roku znajdował się w sygnaturce i był poświęcony św. Florianowi.

   Podczas wojny 30-letniej większa część została zniszczona, ucierpiał również kościół. Odbudowano go w 1732 roku, za czasów opata Józefa von Strachwitz. W 1755 roku, pochodzący z Szywałdu opat Augustyn Renner polecił zburzyć drewnianą dzwonnicę i wybudować do dziś stojącą przy kościele wieżę. Jej wygląd nawiązywał do wieży kościoła w Rudach i przypominał o przynależności kościoła do opactwa. Na wieży umieszczono zegar słoneczny.

kościół w Rudach....

...i kościół w Stanicy również należący do klasztoru w Rudach

   Z 1740 roku pochodzi stojąca obok kościoła dawna siedziba opatów, służąca obecnie jako plebania.

  Paul Flascha urodził się 29 czerwca 1862 w Bytomiu. Studiował we Wrocławiu i Bawarii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1866 roku, przez rok był wikarym w katedrze wrocławskiej. W latach 1867–1900 roku był wikarym i prezesem Towarzystwa Czeladników w Raciborzu, tam też utworzył w 1891 roku Dom Katolickich Towarzystw. W latach 1900–1905 był proboszczem i inspektor szkolnym w Bukowcu. Propagował rozwój muzyki kościelnej – był prezesem wrocławskiego Towarzystwa Św. Cecylii, był też redaktorem pisma poświęconego muzyce kościelnej. W roku 1905 przybył do Bojkowa, a po 4 latach został dziekanem archiprezbiteriatu gliwickiego.  W Bojkowie wspierał wszelkie poczynania służące rozwojowi wsi. Należał do kierownictwa Kasy Pożyczkowej, Związku Chłopskiego oraz Katolickiego Towarzystwa Robotników. W 1908 roku sprowadził siostry zakonne, które zajęły się prowadzeniem przedszkola i ambulatorium pierwszej pomocy, a od 1911 roku, po ukończeniu budowy domu, również prowadzeniem Szkoły Gospodarstwa Domowego dla dziewcząt. W 1924 roku otrzymał tytuł radcy duchownego, był też odznaczony Krzyżem Czerwonego Orła IV kl., Wojennym Krzyżem Zasługi oraz Krzyżem Śląskiego Orła I i II kl. Zamrł po długiej chorobie w 1933 roku.

   Ciekawostką jest istnienie we wsi aż trzech kapliczek poświęconych św. Janowi Nepomucenowi.