Powstanie
„Doroty” wiąże się z rozwojem akcji kolonizacyjnej po przyłączeniu
większości Śląska do Prus w 1742 roku. W latach 1769–1790 właścicielem
dóbr zabrzańskich był Mathias von Wilczek, który na swoich gruntach założył
sześć nowych wsi: w roku 1774
Paulsdorf (Pawłów Dolny)
– od imienia syna Pawła, 1776 – Ober
Paulsdorf (Pawłów Górny), również w 1774 rozpoczęto zakładanie
kolonii w południowej części majątku nazwanej na cześć żony właściciela
„Dorotheenkolonie bei Zabrze”, oficjalna nazwa od 1781 roku
– Dorotheendorf. Kolejne kolonie to: 1775 – Sand Kolonie
(Kolonia Piaskowa – Zandka), później urzędowo nazwana Małe Zabrze,
1776 – Mathiasdorf (Maciejów) od imienia założyciela i Kunzendorf
(Kończyce). W 1826 roku całą posiadłość nabył hrabia Karol Lazar
Henckel von Donnersmarck.
7 marca 1873 roku król Prus Wilhelm podjął decyzję o podziale
dotychczasowego powiatu bytomskiego na cztery mniejsze powiaty: bytomski,
katowicki, tarnogórski i zabrski. Jako siedzibę ostatniego z nich
wyznaczono wieś, co było bardzo rzadkim
przypadkiem.
Nowo powstały powiat zabrski liczył 38.981 mieszkańców. Znalazło się
w nim 16 gmin: Bielszowice, Biskupice, Bujaków, Chudów, Dorota, Kończyce,
Maciejów, Makoszowy, Małe Zabrze, Paniowy, Paniówki, Pawłów, Ruda, Sośnica,
Stare Zabrze i Zaborze.
Z tą chwilą małe wioski zaczęły przeobrażać się w coraz większe
centrum administracyjne. Zaczęły powstawać różnego typu instytucje
powiatowe: sejmik powiatowy, urząd katastralny, lekarz powiatowy i
chirurg powiatowy (od października 1873). W październiku 1875 roku
oddano do użytku siedzibę starostwa powiatowego.
1
października 1879 roku otworzono Sąd Rejonowy w Zabrzu, a 2 kwietnia
1884 roku rozpoczęła działalność Powiatowa Kasa Oszczędności.
Rozwój przemysłu, przede wszystkim ciężkiego, powodował napływ dużej
liczby ludności. Biorąc to pod uwagę, zabrski sejmik powiatowy na
posiedzeniu w dniu 24 listopada 1875 roku powziął decyzję o utworzeniu
gminy miejskiej poprzez połączenie gmin Małe Zabrze, Doroty z kopalnia
„Guido”, części Starego Zabrza z hutą „Donnersmarck”,
kolonii skarbowych Zaborze A, B, C oraz drobnych części okręgów
dworskich Zabrze i Zaborze.
1 kwietnia 1905 roku dekretem króla Wilhelma II położone w powiecie
zabrskim gminy wiejskie Stare Zabrze i Dorota, a także obszar dworski
Zabrze przyłączone zostały do gminy wiejskiej Małe Zabrze, która w
przyszłości nosić miała nazwę Zabrze. Dodatkowo do nowo powstałej
gminy włączono kolonię C należącą do Zaborza i fragmenty obszaru
dworskiego Zaborze graniczące z kolonią C.
|